Stapelen

Hoe kan je 15 appelsienen (allemaal even groot) in een zo klein mogelijke vierkante doos schikken? 
Je zou 4 rijen van 4 kunnen nemen en er eentje uitnemen. Dan heeft de doos een lengte gelijk aan vier keer de diameter van de appelsien. Kan het in een kleinere doos? En hoeveel ruimte blijft er dan over?

Vraagstukken over het stapelen van bollen ( appelsienen, knikkers, biljartballen, kanonskogels of moleculen) vormen uitdagende wiskundige problemen.

 In 1587 keek ontdekkingsreiziger Walter Raleigh naar een piramidevormige stapel kanonskogels en vroeg zich af , of er een formule bestond die berekende hoeveel kogels er in zo een stapel waren. Hoe groot waren de gaten tussen de kogels? En kon je de bollen misschien efficiënter opstapelen? Hij speelde zijn vragen door naar de Duitse wiskundige Johannes Kepler die in 1611 het vermoeden formuleerde dat het niet beter kon dan de gebruikelijke manier van stapelen. Deze manier van stapelen vult iets meer dan 74% van de ruimte . Elke andere schikking van even grote bollen zou gemiddeld meer ruimte ongebruikt laten.

Dit kon slechts in 1998 bewezen worden door de Amerikaan Thomas Hales. Het bewijs was gebaseerd op een computercontrole van een groot aantal gevallen en werd pas in 2017 officieel aanvaard.